J.M.W. Turner, bậc thầy hội họa Anh thế kỷ 19, là cái tên đầu tiên bạn nên nghĩ đến khi nói về trường phái Lãng mạn. Hãy tưởng tượng một nghệ sĩ biến ánh sáng mặt trời, sương mù và bão tố thành những cơn lốc cảm xúc, nơi mỗi vệt màu kể một câu chuyện đầy kịch tính về sự hùng vĩ và lụi tàn. Nếu bạn đang tìm kiếm “J.M.W. Turner là ai”, thì bài viết này sẽ dẫn dắt bạn qua tiểu sử J.M.W. Turner – từ một “thần đồng” con nhà thợ cạo đến những trải nghiệm “săn bão” thực thụ. Với tài năng của J.M.W. Turner, ông không chỉ vẽ phong cảnh mà còn “vẽ” nên cả một cuộc cách mạng về ánh sáng, khiến thế giới nghệ thuật phải rung động. Sẵn sàng khám phá chưa? Chúng ta sẽ lướt qua hành trình của ông một cách vui vẻ, chuyên sâu và đầy bất ngờ!
Tiểu Sử – Họa Sĩ J.M.W. Turner Là Ai?
J.M.W. Turner là ai? Ông chính là Joseph Mallord William Turner, sinh ngày 23 tháng 4 năm 1775 tại Covent Garden, London, Anh – một nơi mà ông không hề đùa, chính cái không khí mù sương đặc quánh ven sông Thames đã “nuôi dưỡng” nỗi ám ảnh nghệ thuật trong ông. Tiểu sử J.M.W. Turner đầy những tình tiết về sự kiên định, giống như các chủ đề chính trong tranh J.M.W. Turner: từ bi kịch gia đình đến những chuyến phiêu lưu “săn” ánh sáng khơi dậy cảm hứng. Cha ông chính thức là William Turner, một thợ làm tóc giả và cạo râu. Tuy nhiên, không có tin đồn hài hước nào về cha ruột, mà là một sự thật còn “hài hước” hơn: cha ông chính là “nhà quản lý” đầu tiên, tự hào treo các bức vẽ của cậu con trai thần đồng lên cửa sổ cửa tiệm và bán chúng với giá vài shilling – thêm chút “gia vị thực tế” vào cuộc đời ông!
Mẹ ông, Mary Marshall, xuất thân từ gia đình đồ tể, nhưng mang đến một bi kịch. Thời thơ ấu của J.M.W. Turner ban đầu bình dân, nơi ông say mê lang thang vẽ vời dọc bờ sông. Nhưng bi kịch ập đến: Mẹ ông mắc bệnh tâm lý và phải vào viện điều dưỡng, ông mồ côi mẹ (về mặt tinh thần) từ rất sớm. Ông phải tự lập, rèn luyện sức mạnh nội tâm và một tính cách có phần lập dị – trở thành cảm hứng của J.M.W. Turner cho các bức tranh về sự cô độc và sức mạnh đáng sợ của thiên nhiên.
Năm 1789, tài năng của J.M.W. Turner nở rộ tại Viện Hàn lâm Hoàng gia (Royal Academy) khi mới 14 tuổi, và ông nhanh chóng “chinh phục” giới học thuật, không hề “nổi loạn” như Delacroix. Ông chịu ảnh hưởng lớn từ các bậc thầy cổ điển như Claude Lorrain. Chuyến đi Thụy Sĩ năm 1802 là bước ngoặt: Bị cuốn hút bởi “Sự Hùng vĩ” (The Sublime), ông ghi: “Dãy Alps dạy tôi rằng thiên nhiên có thể nuốt chửng bạn!” Các chuyến đi Ý sau này tiếp tục truyền cảm hứng: Thân với kiến trúc Venice (vì cách nó tan trong ánh sáng), mê cách ánh sáng mặt trời biến nước thành vàng. Những trải nghiệm này định hình J.M.W. Turner thành lãnh tụ trường phái Lãng mạn Anh, nơi cảm xúc và ánh sáng thống trị.
Sự Nghiệp Của Họa Sĩ J.M.W. Turner
Sự nghiệp của họa sĩ J.M.W. Turner kéo dài hơn 50 năm, đánh dấu bằng những thành công thương mại rực rỡ và những tranh cãi sôi nổi. Ông nổi tiếng từ năm 1796 với bức “Fishermen at Sea” tại Viện Hàn lâm, thể hiện chủ đề chính trong tranh J.M.W. Turner: cuộc đấu tranh nhỏ bé của con người trước biển cả. Đến năm 1812, “Snow Storm: Hannibal and his Army Crossing the Alps” gây chấn động với hình ảnh cơn bão xoáy đen tối nuốt chửng đội quân, màu sắc hỗn loạn khiến phê bình gọi ông là “kẻ vẽ những điều không tưởng” – lời khen ngầm cho tài năng của J.M.W. Turner!
Năm 1819, chuyến đi Ý (đặc biệt là Venice) trở thành nguồn cảm hứng lớn, với ánh sáng phương Nam và kiến trúc hòa tan dẫn đến hàng trăm tác phẩm sau này. “Venice dạy tôi cách vẽ không khí!” – ông ghi chú. Sự nghiệp lên đỉnh cao với các tác phẩm phong cảnh hùng vĩ, nhận bảo trợ từ các nhà sưu tập giàu có, và được giới quý tộc công nhận, dù tranh cãi phong cách “hoang dã” với đối thủ đương thời John Constable (trường phái hiện thực).
Phong cách nghệ thuật của J.M.W. Turner, hình thành xuyên suốt sự nghiệp, là biểu tượng Lãng mạn: Màu sắc rực rỡ (đặc biệt là màu vàng), nét cọ động (dùng cả dao bay, giẻ lau, móng tay), cảm xúc mãnh liệt làm trung tâm. Ảnh hưởng từ Rembrandt và Claude Lorrain, ông ưu tiên “cảm xúc” và “trải nghiệm” hơn “chi tiết”, trái ngược Constable. Chủ đề chính thường là lịch sử, thần thoại (như “Ulysses deriding Polyphemus”), thiên nhiên hoang dã – và đặc biệt là sự trỗi dậy của công nghiệp (tàu hỏa, tàu hơi nước). Tài năng nằm ở màu sắc tạo ra ánh sáng, khiến tranh “sống động” như một cơn bão thực sự. Ông tuyên bố: “Ánh sáng là màu sắc!” – truyền cảm hứng nghệ sĩ. Phong cách này định hình lại hoàn toàn hội họa phong cảnh Anh, giúp ông vượt chỉ trích để thành biểu tượng.
Giai đoạn cuối (1840s), ông chuyển sang những bức tranh gần như trừu tượng. Sức khỏe suy giảm, ông cô lập ở Chelsea (London) dưới tên giả (Mr. Booth), tập trung vào các thử nghiệm ánh sáng, qua đời ngày 19/12/1851, để lại di sản khổng lồ cho thế giới nghệ thuật vẫn khám phá.
Tác Phẩm Tiêu Biểu Của J.M.W. Turner
Tác phẩm của J.M.W. Turner vượt quá 300 bức sơn dầu và hơn 30.000 bản phác thảo. Dưới đây là một số kiệt tác nghệ thuật tiêu biểu:
The Fighting Temeraire (1839): Bức tranh miêu tả con tàu chiến “Temeraire” lừng lẫy (anh hùng trận Trafalgar) bị một chiếc tàu kéo hơi nước đen ngòm kéo về xưởng rã sắt. Đây là lời bình luận sâu sắc về sự lụi tàn và thời đại công nghiệp, thể hiện tài năng của J.M.W. Turner trong việc khắc họa cảm xúc hoài niệm. Lưu giữ tại National Gallery, London, nó được bình chọn là “bức tranh vĩ đại nhất nước Anh”.
The Slave Ship (1840): Lấy cảm hứng từ một sự kiện có thật, bức tranh vẽ một con tàu nô lệ vứt bỏ những người bệnh và hấp hối xuống biển để nhận tiền bảo hiểm trước cơn bão. Màu đỏ rực rỡ của hoàng hôn hòa lẫn với sự hỗn loạn của biển cả và những sinh vật biển đáng sợ, tượng trưng cho sự tàn bạo của con người – một chút “kinh hoàng” trong chủ đề chính trong tranh J.M.W. Turner. Hiện tại Bảo tàng Mỹ thuật Boston, nó ảnh hưởng đến các nghệ sĩ về chủ đề chính trị.
Rain, Steam and Speed – The Great Western Railway (1844): Kiệt tác này khắc họa một chiếc đầu máy xe lửa (biểu tượng công nghệ mới) lao đi trên cầu, xuyên qua mưa và sương mù. Với hình ảnh gần như hòa tan vào không khí, bức tranh là biểu tượng của tốc độ và sức mạnh công nghiệp! Nó nhấn mạnh sự thay đổi của thời đại, truyền cảm hứng cho các họa sĩ Ấn tượng.
Snow Storm: Steam-Boat off a Harbour’s Mouth (1842): Sau trải nghiệm “săn bão” thực sự, bức tranh vẽ một chiếc tàu hơi nước vật lộn trong cơn bão tuyết, với vòng xoáy hỗn loạn. Nó thể hiện cảm hứng của J.M.W. Turner từ trải nghiệm trực tiếp (ông tuyên bố đã tự buộc mình vào cột buồm 4 giờ), ảnh hưởng sâu sắc đến Claude Monet.
Các tác phẩm khác như “Hannibal and his Army Crossing the Alps” (1812) – một bức tranh lịch sử tóm tắt là biểu tượng của “Sự Hùng vĩ”; loạt tranh về Lâu đài Norham thể hiện sự tinh tế của ánh sáng; hoặc các bức màu nước Venice với hàng ngàn thử nghiệm, góp phần quan trọng vào di sản của J.M.W. Turner mà không kém phần truyền cảm hứng.
Di Sản Và Ảnh Hưởng Của J.M.W. Turner
Di sản của J.M.W. Turner không chỉ dừng ở những bức tranh mà còn ở “Di sản Turner” (Turner Bequest) khổng lồ – một “bí kíp” gồm toàn bộ tác phẩm trong xưởng vẽ ông (hơn 30.000) được hiến tặng cho quốc gia, được xuất bản và nghiên cứu sau khi ông qua đời và trở thành tài liệu quý giá cho các nhà nghiên cứu. Những ghi chép và phác thảo này tiết lộ quá trình sáng tạo của ông, từ những ý tưởng ban đầu đến cách ông đấu tranh với ánh sáng và màu sắc để đưa lên canvas. Di sản này còn bao gồm hàng trăm tranh sơn dầu, được lưu giữ tại các bảo tàng lớn như Tate Britain (Clore Gallery) và National Gallery, nơi du khách có thể chiêm ngưỡng và cảm nhận sức sống từ màu sắc rực rỡ của ông.
Ảnh hưởng của J.M.W. Turner lan tỏa rộng rãi, khiến ông được coi là “cha đẻ” của Nghệ thuật Hiện đại. Ông mở đường cho Ấn tượng chủ nghĩa với kỹ thuật màu sắc tự do và nét cọ động, ảnh hưởng trực tiếp đến các nghệ sĩ như Claude Monet (người đã sang London và “choáng váng” khi xem tranh của Turner), Camille Pissarro, và thậm chí các họa sĩ Trừu tượng sau này như Mark Rothko (ngưỡng mộ cách dùng ánh sáng của Turner). Ngày nay, tác phẩm của J.M.W. Turner tiếp tục truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ trong hội họa, thiết kế và phim ảnh: “Hãy để ánh sáng dẫn dắt bạn, giống như Turner đã làm!” Ảnh hưởng này không chỉ dừng ở nghệ thuật mà còn lan sang văn hóa, với Giải thưởng Turner (Turner Prize) danh giá được đặt theo tên ông, chứng tỏ sức sống bất diệt của ông.
J.M.W. Turner là biểu tượng của hội họa Lãng mạn Anh. Ông không chỉ là họa sĩ tiên phong mà còn là nhà tư tưởng và nhà cách mạng về ánh sáng, để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử nghệ thuật châu Âu.
