Trong thế giới nghệ thuật, tranh sơn dầu luôn giữ vị trí đặc biệt nhờ vào chiều sâu màu sắc, độ bền cao và khả năng thể hiện cảm xúc tuyệt vời. Nếu bạn yêu thích hội họa và muốn khám phá cách làm tranh sơn dầu, bài viết dưới đây sẽ giúp bạn từng bước tiếp cận quá trình sáng tạo độc đáo này.
Vì sao nên sử dụng sơn dầu khi vẽ tranh?
Sơn dầu là chất liệu hội họa truyền thống đã tồn tại hàng trăm năm và vẫn được ưa chuộng đến ngày nay – không phải ngẫu nhiên. Lý do đầu tiên khiến nhiều người lựa chọn sơn dầu là bởi màu sắc của nó rất sâu, đậm và có độ bóng tự nhiên, giúp bức tranh trở nên sống động và có hồn. Khi học cách làm tranh sơn dầu, bạn sẽ thấy rõ sự khác biệt khi từng lớp màu chồng lên nhau tạo nên chiều sâu và cảm xúc mà các loại sơn khác khó tái hiện.
Một điểm cộng lớn khác của sơn dầu là khả năng chỉnh sửa linh hoạt. Nhờ thời gian khô lâu, người vẽ có thể dễ dàng thay đổi, pha trộn màu sắc hoặc thêm chi tiết trong quá trình hoàn thiện tranh mà không lo bị khô nhanh như màu acrylic hay màu nước.
Cuối cùng, tranh vẽ bằng sơn dầu nếu được bảo quản đúng cách có thể giữ màu bền đẹp hàng chục đến hàng trăm năm, không phai, không nứt – điều này lý giải vì sao các tác phẩm danh họa nổi tiếng vẫn còn nguyên giá trị cho đến hôm nay. Cùng Kiệt Tác Nghệ Thuật khám phá sâu hơn về cách làm tranh sơn dầu, để thấy rằng nghệ thuật không chỉ nằm ở kết quả cuối cùng mà còn hiện hữu trong từng bước sáng tạo.
Những dụng cụ cần chuẩn bị trước khi bắt đầu
Lựa chọn chất liệu vẽ phù hợp
Muốn học cách làm tranh sơn dầu, việc chọn đúng chất liệu là bước đầu tiên không thể bỏ qua. Bạn cần chuẩn bị:
- Canvas (vải bố): đã căng khung
- Sơn dầu chuyên dụng: nên mua loại có thương hiệu rõ ràng, màu sắc chuẩn
- Cọ vẽ nhiều kích cỡ
- Dao bay: để trộn màu và tạo hiệu ứng đặc biệt
- Dung môi: dầu lanh, turpentine hoặc chất pha loãng không mùi
- Bảng pha màu và khăn lau
Đây là bộ dụng cụ cơ bản giúp bạn làm quen nhanh chóng với cách làm tranh sơn dầu đúng kỹ thuật.
Chuẩn bị không gian làm việc
Không gian lý tưởng để học cách làm tranh sơn dầu nên thông thoáng, có ánh sáng tốt. Sơn dầu có thể có mùi, nên cần lưu thông không khí để đảm bảo sức khỏe khi làm việc lâu dài.
Các bước cơ bản trong cách làm tranh sơn dầu
Nếu bạn đang bắt đầu khám phá nghệ thuật tranh sơn dầu, việc nắm vững cách làm tranh sơn dầu từ những bước cơ bản sẽ là nền tảng vững chắc giúp bạn phát triển kỹ năng một cách bài bản. Dưới đây là từng giai đoạn trong quá trình vẽ tranh sơn dầu, từ khi còn là một ý tưởng đến lúc hoàn thiện tác phẩm nghệ thuật.
Hình thành ý tưởng và phác thảo bố cục
Trước khi cầm cọ, điều đầu tiên và quan trọng không kém kỹ thuật chính là ý tưởng. Việc học cách làm tranh sơn dầu không chỉ đơn thuần là kỹ năng pha màu hay sử dụng cọ, mà còn là sự kết hợp giữa cảm xúc, tư duy thị giác và bố cục sáng tạo.
Bạn có thể lấy cảm hứng từ rất nhiều nguồn: một bức ảnh phong cảnh đẹp, chân dung người thân, hình ảnh trừu tượng từ trí tưởng tượng hoặc thậm chí là ký ức về một khoảnh khắc nào đó. Hãy để cảm xúc dẫn lối.
Khi đã có ý tưởng, bước tiếp theo là phác thảo bố cục trên toan vẽ (canvas). Dùng bút chì mềm hoặc than để phác những đường nét cơ bản. Đừng lo lắng nếu bản phác không quá chi tiết – điều quan trọng là nó giúp bạn định hình bố cục tổng thể, phân chia các mảng sáng tối và chuẩn bị cho việc lên màu sau này.
Pha màu sơn dầu đúng kỹ thuật
Một trong những điều khiến sơn dầu được yêu thích chính là khả năng tạo chiều sâu và độ chuyển màu tinh tế. Nhưng để làm được điều này, bạn cần hiểu cách pha màu đúng kỹ thuật.
Khi bắt đầu học cách làm tranh sơn dầu, bạn nên làm quen với các gam màu cơ bản như: trắng titan, đen ivory, xanh cobalt, vàng ochre, đỏ cadmium… Từ những màu này, bạn có thể tự tạo ra nhiều sắc độ phong phú chỉ bằng cách pha trộn.
Dụng cụ pha màu lý tưởng là dao bay – một công cụ kim loại dẹp, không chỉ giúp bạn trộn màu đều hơn mà còn giữ cho cọ luôn sạch và bền. Đừng dùng cọ để pha màu vì việc này dễ làm gãy sợi cọ và khiến màu bị lẫn tạp chất.
Một mẹo nhỏ trong khi làm tranh sơn dầu là hãy thử nghiệm tỉ lệ màu trên giấy nháp trước để kiểm tra độ tương phản và hòa hợp giữa các sắc độ.
Tiến hành tô màu theo từng lớp
Khác với màu nước hoặc màu acrylic khô rất nhanh, sơn dầu có đặc tính khô chậm – điều này vừa là lợi thế nhưng cũng đòi hỏi sự kiên nhẫn.
Kỹ thuật truyền thống trong cách làm tranh sơn dầu là “vẽ từ tối đến sáng” – nghĩa là bạn bắt đầu với các vùng tối trước, sau đó dần lên sáng để tạo chiều sâu và ánh sáng tự nhiên cho tranh. Đồng thời, áp dụng nguyên tắc “ướt vẽ lên khô”: lớp màu sau chỉ nên vẽ khi lớp trước đã khô để tránh lem màu và loang lổ không mong muốn.
Bạn có thể chia quá trình tô màu thành 3 lớp:
- Lớp nền (underpainting): Xác định khối chính bằng màu mỏng, loãng
- Lớp trung gian: Tạo mảng khối, ánh sáng và độ chuyển màu
- Lớp hoàn thiện (details & highlights): Nhấn mạnh chi tiết, ánh sáng và hiệu ứng
Tạo chi tiết và hiệu ứng đặc biệt
Sau khi đã hoàn thiện bố cục và các lớp màu chính, đây là lúc bạn thể hiện phong cách cá nhân. Dùng cọ nhỏ hoặc dao bay để:
- Vẽ nét nhỏ như sợi tóc, chi tiết mắt trong tranh chân dung
- Nhấn sáng bằng màu trắng tinh (white highlight) lên các điểm bắt sáng
- Tạo hiệu ứng texture bằng cách dùng dao bay miết màu dày lên toan
Bạn có thể thử nhiều chất liệu kết hợp như cát mịn, keo dán, vải thô… để tạo cảm giác thật hoặc trừu tượng tùy theo chủ đề. Đây là giai đoạn thú vị nhất trong khi làm tranh sơn dầu, nơi bạn không còn đơn thuần sao chép hình ảnh mà đang sáng tạo thật sự.
Hoàn thiện và bảo quản tranh
Một bức tranh sơn dầu không dừng lại khi bạn đặt cọ xuống. Việc hoàn thiện và bảo quản cũng là một phần trong quy trình làm tranh sơn dầu chuyên nghiệp.
- Sau khi vẽ xong, để tranh khô tự nhiên trong 1–2 tuần ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp hoặc bụi bẩn.
- Khi tranh đã khô hoàn toàn, bạn có thể phủ một lớp vecni bảo vệ (varnish). Lớp này không chỉ tăng độ bóng mà còn bảo vệ màu khỏi ẩm mốc, bụi và ánh sáng.
- Treo tranh ở nơi khô ráo, tránh gần cửa sổ hoặc điều hòa để giữ tranh được bền lâu theo thời gian.
Những sai lầm thường gặp khi học cách làm tranh sơn dầu
Trong quá trình tìm hiểu cách làm tranh sơn dầu, người mới thường mắc phải một số lỗi cơ bản sau:
- Vẽ quá nhiều chi tiết ngay từ đầu: Điều này dễ làm mất bố cục tổng thể và khiến tranh bị rối.
- Không kiên nhẫn chờ lớp màu khô: Làm lớp sau bị lem hoặc nứt.
- Lạm dụng dung môi: Gây ảnh hưởng đến kết cấu màu và độ bền của tranh.
- Không vệ sinh cọ kỹ lưỡng: Làm ảnh hưởng đến màu sắc lần vẽ sau và khiến cọ mau hỏng.
Mẹo nhỏ giúp bạn nâng cao kỹ thuật trong cách làm tranh sơn dầu
Việc nắm vững các bước cơ bản là nền tảng, nhưng để thực sự nâng cao trình độ, bạn cần luyện tập có định hướng và áp dụng những mẹo nhỏ giúp phát triển kỹ thuật tinh tế hơn. Dưới đây là một số bí quyết hữu ích giúp bạn tiến bộ nhanh hơn trong hành trình học cách làm tranh sơn dầu.
- Quan sát tranh của các họa sĩ nổi tiếng và thử phân tích cách họ xử lý ánh sáng, màu sắc.
- Dành thời gian thực hành đều đặn, có thể vẽ lại một chủ đề theo nhiều phong cách khác nhau để làm phong phú vốn kỹ thuật.
- Chụp ảnh quá trình vẽ để tự đánh giá và rút kinh nghiệm.
- Tham gia các nhóm nghệ thuật để học hỏi và nhận phản hồi.
Kết luận
Việc nắm vững cách làm tranh sơn dầu không chỉ giúp bạn làm chủ một bộ môn nghệ thuật kinh điển mà còn mở ra một không gian sáng tạo riêng biệt, nơi bạn được thỏa sức thể hiện cảm xúc, ý tưởng và tài năng cá nhân. Dù bạn là người mới hay đã từng thử sức, chỉ cần kiên trì luyện tập, bạn hoàn toàn có thể tạo ra những bức tranh đẹp, sống động và đầy cảm xúc.
Nếu bạn quan tâm đến tranh sơn dầu và muốn sở hữu những bức tranh nghệ thuật, hãy ghé thăm Kiệt Tác Nghệ Thuật. Đây là Gallery trưng bày nhiều tác phẩm hội họa xuất sắc, được thẩm định bởi nhà thẩm định nghệ thuật của Nguyen Art Lê Xuân Hưởng, mang đến những bức tranh sơn dầu tinh tế từ các họa sĩ tài năng.
Zalo
Hotline
